«Έχω πέτρες στη χολή»… Μία φράση που όλοι έχουμε ακούσει κάποια στιγμή στην ζωή μας.
«Έχω πέτρες στη χολή»… Μία φράση που όλοι έχουμε ακούσει κάποια στιγμή στην ζωή μας.
Η χολολιθίαση είναι η παρουσία πετρών (λίθων) ή άμμου/ λάσπης στη χοληδόχο κύστη. Αποτελεί κοινό πρόβλημα καθώς εμφανίζεται κατά μέσο όρο στο 10% του πληθυσμού. Η χοληδόχος κύστη είναι το όργανο που αποθηκεύει την χολή που παράγει το συκώτι, προκειμένου να την «διαθέσει» στο πεπτικό σύστημα όταν χρειαστεί για την πέψη κυρίως λιπαρών γευμάτων.
Οι λίθοι σχηματίζονται συνήθως λόγω υπερέκκεκρισης χοληστερόλης από το συκώτι σε συνδυασμό με υποκινητικότητα ή ατελές άδειασμα της χοληδόχου κύστης. Άλλες καταστάσεις που οδηγούν στο σχηματισμό λίθων ή άμμου στην χοληδόχο κύστη είναι η καταστροφή της αιμοσφαιρίνης (συμβαίνει σε αιματολογικά νοσήματα) και κάποιες χειρουργικές επεμβάσεις.
Η πλειοψηφία των ασθενών που έχουν πέτρες στην χοληδόχο κύστη δεν εμφανίζουν συμπτώματα ή ενοχλήσεις (ασυμπτωματικοί) και παραμένουν έτσι όλη τους τη ζωή. Σε αυτούς τους ασθενείς οι πέτρες ανευρίσκονται τυχαία στον υπέρηχο κοιλίας, τον οποίον μπορεί να κάνουν στα πλαίσια κάποιου ετήσιου check up ή για άλλο λόγο. Σε βάθος 10 ετίας, 15-25% των ασθενών που ανακαλύπτουν τυχαία την χολολιθίαση θα αναπτύξουν σχετική συμπτωματολογία.
Απεναντίας, οι ασθενείς που έχουν χολολιθίαση που συνοδεύεται από συμπτώματα όπως π.χ. πόνος, διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης επιπλοκών όπως οξεία χολοκυστίτιδα, χοληδοχολιθίαση, χολαγγεϊίτιδα ή παγκρεατίτιδα. Ασθενείς που έχουν εκδηλώσει ήδη κάποια από τις ανωτέρω επιπλοκές έχουν 30% πιθανότητα επανεμφάνισης μίας εξ’ αυτών και συνήθως σε σοβαρότερη μορφή.
Η διάγνωση γίνεται με τυχαίο υπερηχογράφημα κοιλίας. Καλό είναι να αποφεύγονται εφ’ όρου ζωής τα λιπαρά γεύματα καθώς αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης συμπτωμάτων (δίαιτα χολοκυστοπαθούς).
Η πιθανότητα να εμφανιστούν συμπτώματα ή επιπλοκές -και άρα να χρειαστεί αφαίρεση της χοληδόχου κύστης- στο υπόλοιπο της ζωής είναι 15-25% (περίπου 1 στους 5 ασθενείς). Υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που αυξάνουν αυτόν τον κίνδυνο.
Οι -μέχρι τώρα- διεθνείς οδηγίες δεν επιβάλλουν την χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστης σε ασθενείς με χολολιθίαση χωρίς συμπτώματα. Παρόλα αυτά θα πρέπει να συμβουλευθείτε έναν χειρουργό που θα σας συμβουλεύσει για το αν υπάρχουν ειδικοί λόγοι που καθιστούν αναγκαία την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης σας.
Όταν εκδηλωθούν συμπτώματα αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:
Αν ο χειρουργός σας συστήσει αφαίρεση της χοληδόχου κύστης αυτή γίνεται λαπαροσκοπικά, δηλαδή με μικρές τρυπούλες (3- 4) στο κοιλιακό τοίχωμα και χρήση κάμερας. Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή αποτελεί την επέμβαση εκλογής για την θεραπεία της συμπτωματικής χολολιθίασης.
Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή αποτελεί ένα από τα ασφαλέστερα χειρουργεία της γενικής χειρουργικής. Ο ασθενής σιτίζεται αμέσως μετά το χειρουργείο, σηκώνεται από τις πρώτες ώρες και μπορεί να πάρει εξιτήριο από το νοσοκομείο ακόμα και το ίδιο απόγευμα.
Η οξεία χολοκυστίτιδα αποτελεί μία επιπλοκή της χολολιθίασης. Συμβαίνει όταν κάποιος λίθος παρεμποδίζει την απορροή της χολής και προκαλεί στάση και υπερανάπτυξη μικροβίων και τέλος ως επακόλουθο φλεγμονή. Συνοδεύεται από σοβαρά συμπτώματα, που περιλαμβάνουν:
Η κατάσταση, όπως λέει και ο τίτλος της, είναι οξεία και επιβάλλει εισαγωγή στο νοσοκομείο για χορήγηση ενδοφλέβιας αντιβίωσης και επείγουσα χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης της χοληδόχου κύστης. Η επείγουσα χολοκυστεκτομή είναι αφενός τεχνικά πιο δύσκολη για τον χειρουργό (σε σχέση με την προγραμματισμένη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή), αφετέρου έχει υψηλότερα ποσοστά επιπλοκών και ο χρόνος ανάρρωσης για τον ασθενή είναι μεγαλύτερος.
Η χοληδοχολιθίαση αποτελεί μία σοβαρή επιπλοκή της χολολιθίασης. Συμβαίνει όταν κάποιος λίθος φύγει από την χοληδόχο κύστη και «κολλήσει» στο σωληνάκι που ενώνει το συκώτι με το έντερο. Είναι μια κατάσταση που συνοδεύεται από σοβαρά συμπτώματα, οφείλει να αναγνωριστεί σωστά και έγκαιρα από τον ιατρό και απαιτεί εξειδικευμένη αντιμετώπιση.
Τα συμπτώματα είναι ίδια με της οξείας χολοκυστίτιδας σε συνδυασμό με ίκτερο (κίτρινο χρώμα στα μάτια και στο δέρμα), υπέρχρωση ούρων (καφέ ούρα), αποχρωματισμό κοπράνων (γκρί κόπρανα) και φαγούρα.
Η αντιμετώπιση επιβάλλει εισαγωγή στο νοσοκομείο. Θα πρέπει με μία ειδική ενδοσκοπική τεχνική (ERCP) να αφαιρεθεί η πέτρα που έχει «κολλήσει» στο σωληνάκι (χοληδόχο πόρο) και στη συνέχεια ο ασθενής να οδηγηθεί σε λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή.
Η οξεία παγκρεατίτιδα είναι μία ακόμα σοβαρή επιπλοκή της χολολιθίασης. Συμβαίνει όταν κάποιος λίθος φύγει από την χοληδόχο κύστη και ερεθίσει το πάγκρεας. Το πάγκρεας ξεκινά να «επιτίθεται» στον εαυτό του με τα παγκρεατικά ένζυμα. Σαν νόσος έχει υψηλή πιθανότητα επιπλοκών και μεγάλη νοσηρότητα. Αντιμετωπίζεται αποκλειστικά ενδονοσοκομειακά, συντηρητικά (χωρίς χειρουργείο), περιμένοντας να περάσει μόνο του αλλά υποστηρίζοντας όλα τα συστήματα του ασθενούς που εκείνη την ώρα επηρεάζονται.
Μετά την επιτυχή ύφεση του επεισοδίου της οξείας λιθιασικής παγκρεατίτιδας, ο ασθενής θα πρέπει να υποβληθεί σε λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή το συντομότερο (ακόμα και στην ίδια νοσηλεία).
Εμπιστευθείτε τον χειρουργό σας, ώστε να σας συμβουλεύσει για το ποια είναι η ενδεδειγμένη αντιμετώπιση της χολολιθίασης για εσάς.
Οι γενικές οδηγίες βγήκαν για να καλύψουν τις ανάγκες… όλων, ο χειρουργός σας όμως μπορεί και πρέπει να τις προσαρμόσει στις δικές σας ανάγκες και ιδιαιτερότητες.
Η σύγχρονη θεραπευτική αντιμετώπιση απαιτεί την εξατομίκευση της φροντίδας.