Port και picc.

«Μόνιμοι» κεντρικοί φλεβικοί καθετήρες
Η ανάγκη ύπαρξης κάποιας «μόνιμης» κεντρικής φλεβικής πρόσβασης αναδύεται
στις μέρες μας όλο και συχνότερα, εξαιτίας της προόδου των θεραπειών χρόνιων
νοσημάτων. Υπάρχουν αρκετές επιλογές ανάλογα με την ανάγκη που προκύπτει στον ασθενή. Οι
συχνότερες γραμμές που χρησιμοποιούμε σαν «μόνιμη» φλεβική πρόσβαση είναι το
λεγόμενο port και το picc.
Τι είναι το port-a-cath (port);
Το port είναι ένας φλεβικός καθετήρας που τοποθετείται σε μια μεγάλη φλέβα του
τραχήλου (συνήθως στην έσω σφαγίτιδα), «ταξιδεύει» έως την άνω κοίλη φλέβα
(καρδιά) και φέρει στην άκρη του ένα «τύμπανο» που εμφυτεύεται στην κορυφή του
θώρακα του ασθενούς. Εξωτερικά δεν φαίνεται η ύπαρξη του. Όταν χρειαστεί να
χορηγηθεί κάποιο φάρμακο ή θεραπεία ενδοφλεβίως ή να ληφθούν εργαστηριακά,
χρησιμοποιείται μία ειδική βελόνα για να παρακεντηθεί το «τύμπανο» και έτσι ο
ασθενής δεν χρειάζεται να υποβάλλεται σε φλεβοκεντήσεις συνέχεια. Το port μπορεί
να διατηρηθεί για όσο καιρό απαιτείται ο ασθενής να λαμβάνει ενδοφλέβια θεραπεία.
Το port τοποθετείται σε νοσοκομειακό περιβάλλον, σεχειρουργική αίθουσα με χρήση
υπερήχου και ακτινολογικού μηχανήματος. Ο ασθενής συνήθως παίρνει μια ήπια
καταστολή (μέθη) προκειμένου να μην νιώθει άγχος και να παραμένει εντελώς
ακίνητος για όση ώρα διαρκεί η τοποθέτηση (συνήθως 30’).
Τι είναι το picc line;
Το picc (peripherally inserted central catheter) είναι ένας άλλου τύπου καθετήρας που
επίσης τοποθετείται σε μία μεγάλη φλέβα του χεριού (στο μπράτσο) και «ταξιδεύει»
ομοίως έως την άνω κοίλη φλέβα (καρδιά). Εξωτερικά φαίνεται σαν ένας
φλεβοκαθετήρας, όμως η ύπαρξη του δεν παρεμποδίζει τον ασθενή να έχει
φυσιολογική δραστηριότητα. Το picc έχει χρόνο ζωής περίπου 6 μήνες και θα πρέπει
να αντικαθίσταται αν η θεραπεία διαρκεί για μεγαλύτερο διάστημα. Η τοποθέτηση
μπορεί να γίνει είτε στο νοσοκομείο είτε στο σπίτι και απαιτεί συνήθως μόνο την
χρήση ενός υπερήχου. Η διαδικασία τοποθέτησης δεν απαιτεί μέθη/ καταστολή και
διαρκεί περίπου 30’.
Είμαι κατάλληλος υποψήφιος για έναν «μόνιμο» κεντρικό φλεβικό καθετήρα;
Οι κατάλληλοι υποψήφιοι για «μόνιμο» κεντρικό φλεβικό καθετήρα (port ή picc) είναι:
Χρονίως πάσχοντες που χρειάζονται την χορήγηση παρεντερικής διατροφής
κατ’ οίκον ή εντός νοσοκομείου
Ασθενείς που προβλέπεται να νοσηλευθούν για διάστημα μεγαλύτερο των 3
εβδομάδων (π.χ. βαριά πνευμονία ή άλλες λοιμώξεις)
Κατακεκλιμένοι άνθρωποι που λαμβάνουν κάποια νοσηλεία κατ’ οίκον (π.χ.
ορό, ενδοφλέβια αντιβίωση)
Ασθενείς που χρειάζονται ενδοφλέβια χημειοθεραπεία
Ασθενείς που λαμβάνουν άλλου τύπου χρόνιες ενδοφλέβιες θεραπείες (π.χ.
αιματολογικά νοσήματα)
Και από τους δύο καθετήρες μπορεί να γίνει αιμοληψία ώστε να μην υποβάλλεται
κανείς σε τρυπήματα προκειμένου να του πάρουν αίμα. Η αιμοληψία (και γενικότερα
η χρήση του καθετήρα) θα πρέπει να γίνεται από άτομα που γνωρίζουν πως να το
χειριστούν προκειμένου να μην τον «βουλώσουν» ή να μην τον «μολύνουν».
Είναι σημαντικό ο κάθε ασθενής να γνωρίζει τις επιλογές που διαθέτει ώστε να μπορεί να επιλέξει αυτό που του ταιριάζει. Ενημερωθείτε για το αν είστε κατάλληλος υποψήφιος ώστε να απαλλαγείτε από τα περιττά «τσιμπήματα». Ζητήστε ενημέρωση από τον θεράποντα ιατρό σας.