Η σκωληκοειδής απόφυση είναι ένα όργανο -μέρος του παχέος εντέρου- που αποτελεί ένα αληθές εκκόλπωμα του τυφλού.
Η οξεία σκωληκοειδίτιδα είναι η φλεγμονή του οργάνου αυτού και αποτελεί ένα από τα συχνότερα αίτια οξείας κοιλίας και επείγουσας χειρουργικής παρέμβασης. Συμβαίνει συχνότερα την 2η και 3η δεκαετία της ζωής.
Η επικρατούσα θεωρία είναι αυτή της απόφραξης του αυλού της σκωληκοειδούς απόφυσης. Αυτό στη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών συμβαίνει εξαιτίας ενός κοπρόλιθου ή κάποιου άπεπτου σπόρου τροφής, σπανιότερα δε μπορεί να συμβεί εξαιτίας υπερπλασίας λεμφοζιδιακού ιστού (που υπάρχει φυσιολογικά στην περιοχή) ή ανάπτυξης καλοήθους ή και κακοήθους όγκου.
Η απόφραξη του αυλού οδηγεί σε οίδημα της σκωληκοειδούς απόφραξης, υπερανάπτυξη μικροβίων και τελικά φλεγμονή της σκωληκοειδούς.
Αν παραμείνει η διάταση πάνω από 24 ώρες οδηγεί σε ισχαιμία (κακή αιμάτωση) του τοιχώματος, νέκρωση και διάτρηση της σκωληκοειδούς. Η διάτρηση της σκωληκοειδούς προκαλεί γενικευμένη περιτονίτιδα.
Τα συμπτώματα συνήθως είναι:
Ένας πόνος στην κοιλιά στο δεξί κάτω μέρος της ΔΕΝ είναι πάντα σκωληκοειδίτιδα αλλά οφείλει να ελεγχθεί από ειδικό. Ο χειρουργός θα σας πάρει ιστορικό αναλυτικά και θα εξετάσει την κοιλιά σας για κάποια σημεία που θα τον κατευθύνουν προς την πιθανή διάγνωση.
Στη συνέχεια θα χρειαστεί κάποια απεικόνιση της περιοχής, είτε υπερηχογράφημα είτε αξονική τομογραφία (εξαρτάται από την κλινική εικόνα, την σωματοδομή, το φύλο, την ηλικία και τα διαθέσιμα μέσα) και εργαστηριακός έλεγχος όπου θα ελεγχθούν οι δείκτες φλεγμονής (λευκοκύτταρα και CRP).
Ο χειρουργός θα συνδυάσει όλα τα δεδομένα από την κλινική εξέταση, την απεικόνιση και τα εργαστηριακά και θα σας ενημερώσει για το αν πάσχετε ή όχι από οξεία σκωληκοειδίτιδα.
Η μη επιπλεγμένη (απλή) οξεία σκωληκοειδίτιδα αντιμετωπίζεται πολύ εύκολα χειρουργικά. Το χειρουργείο αφορά στην αφαίρεση της φλεγμαίνουσας σκωληκοειδούς και σε πλύσεις της περιοχής με αποστειρωμένο υγρό. Η επέμβαση γίνεται λαπαροσκοπικά με 3 μικρές τομές και διαρκεί περίπου 30’. Γίνεται με γενική αναισθησία.
Υπάρχουν στην βιβλιογραφία κάποιες μελέτες που υποστηρίζουν την θεραπεία της απλής μη επιπλεγμένης οξείας σκωληκοειδίτιδας με χρήση αντιβίωσης, χωρίς χειρουργείο. Αυτή η μέθοδος αφορά επιλεγμένη ομάδα ασθενών και έχει μεγάλα ποσοστά αποτυχίας δηλαδή ανάγκης τελικά για χειρουργείο, ίσως και τεχνικά δυσκολότερου χειρουργείου από ότι αν αντιμετωπίζονταν εξ’ αρχής χειρουργικά.
Η επιπλεγμένη οξεία σκωληκοειδίτιδα (με απόστημα ή γενικευμένη περιτονίτιδα) χρειάζεται εξειδικευμένη αντιμετώπιση. Μπορεί να απαιτεί μακροχρόνια νοσηλεία για ενδοφλέβιες αντιβιώσεις και έλεγχο της σήψης. Το χειρουργείο μπορεί να χρειαστεί να πραγματοποιηθεί και ανοικτά. Η επιπλεγμένη σκωληκοειδίτιδα αποτελεί μία βαριά κατάσταση, για αυτό το λόγο θα πρέπει η απλή σκωληκοειδίτιδα να αντιμετωπίζεται το συντομότερο δυνατόν.
Στην περίπτωση της μη επιπλεγμένης σκωληκοειδίτιδας όπου ο ασθενής υποβάλλεται σε λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή, ο χρόνος νοσηλείας είναι συνήθως μία ημέρα. Στη συνέχεια, ο ασθενής παίρνει εξιτήριο. Μπορεί να χρειαστεί η συνέχιση κάποιας αντιβιωτικής αγωγής για μέρικες μέρες καθώς και παυσίπονα. Η διαίτα για μερικές μέρες (~5) θα είναι ελαφριά και χαμηλή σε φυτικές ίνες.
Ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στην δουλειά μετά από 2-3 ημέρες και εφόσον νιώθει ικανός. Θα χρειαστεί να περιορίσει για 10 ημέρες έντονη φυσική δραστηριότητα και άρση βάρους.
Είναι σημαντικό ο χειρουργός να ενημερώσει τον ασθενή για το αποτέλεσμα της ιστολογικής εξέτασης (βιοψίας), το οποίο είναι συνήθως έτοιμο 20 μέρες μετά την επέμβαση.
Στην περίπτωση της επιπλεγμένης σκωληκοειδίτιδας η πορεία του ασθενούς εξατομικεύεται.